W niemieckim Neumark-Nord archeolodzy natrafili na zaskakujące ślady przetwarzania kości przez neandertalczyków.
Zanim człowiek współczesny nauczył się pozyskiwać tłuszcz, jego krewni organizowali miejsca do systematycznego gotowania i odzyskiwania kalorii. Odkrycie może rzucić nowe światło na dietę i sposób życia naszych przodków.
Tłuszcz, czyli brakujące ogniwo zimowej diety łowców-zbieraczy
Miesiące zimowe dla społeczności łowieckich to czas ograniczonego dostępu do tłuszczu. Mięso wtedy staje się zbyt chude, a jego nadmiar bez innych składników odżywczych może prowadzić do tzw. zatrucia białkowego. Wtedy niezbędny do przeżycia jest tłuszcz, najlepiej z kości dużych zwierząt. Jak się okazuje, neandertalczycy rozumieli ten problem i potrafili mu zaradzić. Badacze natrafili na liczne fragmenty rozbijanych kości, które pozyskiwano z co najmniej 170 dużych ssaków. To sugeruje planowe działanie, a nie jedynie przypadkową obróbkę.
Choć nie odnaleziono bezpośrednich śladów gotowania, np. naczyń, które mogły służyć do obróbki termicznej, znalezione kości były nie tylko rozłupywane, ale i towarzyszyły im ślady ognia: zwęglone drewno, podgrzane kamienie, a także nagromadzenie narzędzi krzemiennych. Wszystko to skupiało się w jednym obszarze stanowiska, co badacze określili mianem fabryki tłuszczu. Zdaniem archeologów proces mógł wyglądać następująco: kości rozbijano, gotowano w naturalnych lub organicznych pojemnikach (np. z kory), a po ostygnięciu zbierano tłuszcz z powierzchni.
Neandertalczycy byli łowcami z umiejętnością planowania i z wiedzą o przetwórstwie
Jak czytamy na łamach Nature, odkrycie nie tylko cofnięto historię pozyskiwania tłuszczu aż o 100 tys. lat, ale także obala stereotyp neandertalczyka jako prymitywnego mięsożercy. Złożony proces świadczy o planowaniu, podziale pracy, a choćby o istnieniu wyspecjalizowanych ról w grupie. Co ciekawe, oprócz kości znaleziono także ślady po orzechach i żołędziach. Sugeruje to bardziej zróżnicowaną dietę, niż dotąd sądzono.
Odkrycie z Neumark-Nord pokazuje, iż neandertalczycy potrafili myśleć strategicznie, wykorzystywać zasoby i dostosowywać dietę do pór roku. Ich działania przypominają sposoby przetrwania znane ze społeczności łowiecko-zbierackich naszych czasów. To kolejny dowód na to, iż dzieliło nas znacznie mniej, niż przez dekady sądzono. Warto przyglądać się takim odkryciom, bo każde z nich przybliża nas do prawdziwego obrazu pradawnych ludzi.
*Źródło zdjęcia głównego: Gorodenkoff / Shutterstock
