Nitkowanie w druku 3D – jak się go pozbyć raz na zawsze?

3 miesięcy temu

Zdjęcie: image

Wyciągasz świeżo wydrukowany model z drukarki i… coś tu nie gra. Kształt się zgadza, detale są na miejscu, ale wszystko oplatają cienkie, pajęcze nitki tylko, iż z filamentu. Właśnie trafiło ci się nitkowanie, czyli jeden z najczęstszych i najbardziej frustrujących problemów w druku 3D FDM. Niby niewinne, ale potrafi skutecznie zepsuć wygląd wydruku – i twoją cierpliwość.

Na szczęście istnieją sprawdzone sposoby, żeby to opanować.

Co to jest nitkowanie i dlaczego się pojawia?

Nitkowanie (ang. stringing) występuje, gdy dysza przemieszcza się z punktu A do punktu B bez aktywnej ekstruzji, ale mimo to filament wycieka i tworzy cienkie nitki między częściami modelu.
To trochę tak, jakby drukarka „ciągnęła” za sobą cienką nić plastiku niczym pająk, który nieświadomie buduje swoją sieć.

I choć niektóre materiały są bardziej podatne na nitkowanie, problem ten zazwyczaj wynika z ustawień retrakcji, wilgotnego filamentu lub brudnej dyszy.

Główne przyczyny nitkowania

1. Wilgotny filament

To prawdziwy cichy sabotażysta. Filament, który przez dłuższy czas był wystawiony na działanie wilgoci z powietrza, chłonie ją jak gąbka. Gdy zaczynasz drukować, wilgoć zmienia się w parę wodną i tworzy mikropęcherzyki, które wypychają materiał z dyszy w sposób niekontrolowany. Efekt? Nitki jak w horrorze o mutantach z PETG.

Objawy? Słyszysz delikatne trzaski, syczenie, może choćby bulgotanie – i wiesz już, iż masz do czynienia z tzw. mokrym filamentem.

2. Brudna lub przypalona dysza

Jeśli na końcówce dyszy nagromadziły się resztki spalonego filamentu, mogą one wpływać na jakość ekstruzji. choćby niewielki osad może powodować niekontrolowane wycieki i ciągnięcie się filamentu, a w efekcie – pajęczynkę wokół modelu.Choć zwykle brudna dysza psuje nam model w inny sposób.

3. Rodzaj materiału

Niektóre tworzywa po prostu lubią nitkować. Szczególnie filamenty elastyczne, jak TPU czy TPE, są znane z tego, iż nie chcą się łatwo „odcinać” i ciągną się jak ser z pizzy. choćby PLA może mieć tendencję do nitkowania, jeżeli nie jest odpowiednio przechowywane lub jeżeli retrakcja nie jest dobrze skonfigurowana.

Jak pozbyć się nitkowania? Sprawdzone rozwiązania

1. Wysusz filament

To często najprostsze i najbardziej skuteczne rozwiązanie. jeżeli twój filament leżał przez kilka dni poza suchym pojemnikiem, mógł nabrać wilgoci – choćby jeżeli go dopiero co rozpakowałeś. Wysusz go w piekarniku (uwaga na temperaturę!), użyj dedykowanej suszarki do filamentów lub włóż do pojemnika z pochłaniaczem wilgoci.

I pamiętaj: suchy filament to szczęśliwy filament.

2. Wyreguluj retrakcję

Sprawdź ustawienia retrakcji w slicerze. Dobrze dobrana retrakcja zapobiega wyciekaniu filamentu podczas przemieszczania się głowicy. Spróbuj:

zwiększyć długość retrakcji (np. z 2 mm do 4–6 mm), w zależności od modelu i rodzaju drukarki, np. przy directdrive 6mm to zdecydowanie za dużo
zwiększyć prędkość retrakcji (np. do 40–60 mm/s),
aktywować opcję „Z-hop”, by głowica nie zahaczała o model podczas ruchu jałowego.

Uwaga: różne ekstrudery i hotendy reagują inaczej – testuj zmiany małymi kroczkami…

3. Obniż temperaturę druku

Zbyt wysoka temperatura sprawia, iż filament jest zbyt płynny i łatwiej wycieka z dyszy. Obniż temperaturę o 5–10°C i sprawdź, czy nitkowanie zmalało. Pamiętaj jednak, by nie zejść poniżej minimalnej temperatury dla danego materiału – wtedy zamiast nitek będziesz miał zacięcia.

4. Wyczyść dyszę

Podgrzej hotend do temperatury roboczej i przetrzyj dyszę miękką szczotką mosiężną. Możesz też wykonać tzw. cold pull, czyli czyszczenie mechaniczne filamentu w niższej temperaturze. jeżeli to nie pomoże, rozważ wymianę dyszy – to mały koszt, a może zdziałać cuda.

5. Poprawki manualne – czyli akceptacja rzeczywistości

Jeśli wydruk wyszedł dobrze, a problem dotyczy tylko cienkich nitek – czasem najprościej jest usunąć je manualnie. Skalpel, dłuto modelarskie lub lekka obróbka opalarką – zapalniczka typu torch załatwią sprawę w kilka minut. Nie jest to idealne rozwiązanie, ale bywa najszybsze.

W szybkim skrócie

Nitkowanie to jedna z najczęstszych bolączek druku FDM – ale też jedna z najłatwiejszych do opanowania.
Jeśli tylko poznasz przyczynę, gwałtownie znajdziesz rozwiązanie.

Zadbaj o suchy filament
Dostosuj retrakcję i temperaturę
Czyść dyszę regularnie
Nie bój się ręcznych poprawek

I pamiętaj – choćby jeżeli twój model wygląda jakby przeszedł przez sieć pająków, zawsze możesz go uratować. W końcu druk 3D to nie tylko technologia – to również sztuka cierpliwości i eksperymentowania.