Trezor jest nieomal synonimem portfela sprzętowego. Choć mniej popularny niż Ledger, przez wielu uważany jest za czołową markę w tym segmencie. Obok popularnego Model One proponuje kilka bardziej zaawansowanych wariantów. Zbadamy czym się różnią i czy warte są swojej ceny.
Za rodziną modeli Trezor stoi czeska firma SatoshiLabs. Cała historia zaczyna się w roku 2014 roku, kiedy wprowadzono na rynek Trezor Model One – pierwszy portfel sprzętowy dla wszystkich. Z czasem pojawiły się bardziej zaawansowane modele, naszą prezentację rozpoczniemy jednak od tego właśnie podstawowego urządzenia.
Jeśli sam jeszcze nie wiesz jaki portfel chcesz wybrać, zapoznaj się z naszym rankingiem najlepszych portfeli.
Trezor Model One: budżetowy klasyk
💰 Kup na oficjalnej stronie producenta za 199 PLN
Trezor Model One jest trochę jak Nokia 3310 – technicznie przestarzały, ale wciąż funkcjonalny. Pod względem sprzętowym niemal się on nie zmienił. Procesor, ekran czy obudowa są praktycznie identyczne jak w roku 2014.
Większe zmiany zaszły w oprogramowaniu (firmware). Portfel Model One obsługuje dziś tysiące tokenów, transakcje SegWit dla Bitcoina, ulepszono też interfejs i wprowadzono poprawki zwiększające bezpieczeństwo.
Model One nie posiada chipa Secure Element, w przeciwieństwie np. do portfeli Ledgera. Z jednej strony obniża to bezpieczeństwo, z drugiej – pozwala na użycie w 100% systemu opensource.
Urządzenie napędza procesor ARM Cortex-M3. Ekran to OLED o rozdzielczości 128×64 pikseli i przekątnej niespełna 1 cala. Jest czytelny, ale wygoda używania jest dyskusyjna. Obsługa odbywa się dzięki dwóch fizycznych przycisków. Łączność realizowana jest przez nieco archaiczny port Micro USB (typ B), kompatybilny z USB 2.0 i 3.0. Na szczęście można dokupić przejściówki.
Model One waży 12 gramów, ma wymiary 60x30x6 mm (cienkie pudełko zapałek) i łatwo mieści się w kieszeni. Dostęp wymaga podania PIN (do 50 cyfr), może też być odzyskany dzięki frazie seed. Tutaj przeczytasz więcej o odzyskiwaniu dostępu do portfela kryptowalut.
Firmware obsługuje najczęściej używane algorytmy krypto. Nie ma konieczności instalowania osobnych aplikacji dla każdej sieci, jak w portfelach Ledgera.
Trezor nie oferuje niestety pełnego wsparcia dla iOS. Na tym systemie Trezor Suite działa w trybie watch-only, ograniczając się do śledzenia sald i generowania adresów odbiorcy.
W 2020 roku Kraken Security Labs ujawnił podatność Modelu One oraz T na atak voltage glitching, umożliwiający złamanie PIN-u w 15 minut przy fizycznym dostępie do urządzenia. Od tej pory Trezor znacząco poprawił zabezpieczenia.
Wszystkie modele Trezora poza Model One obsługują rozwiązanie Shamir Backup, opisane w dalszej części artykułu.
💬 Opinie o Trezor Model One
Użytkownicy cenią sobie łatwość konfiguracji urządzenia. Podłączasz, klikasz, działa. Ogromną zaletą jest jego niewygórowana cena. Chwalona jest niezawodność, widoczna po 11 latach na rynku. Cieszy też, iż firmware i reszta systemu są open source.
Z drugiej strony – port Micro-USB irytuje choćby zwolenników modelu. Plastikowa obudowa potrafi pękać przy upadku z wysokości. Mały ekran utrudnia weryfikację transakcji. Największym problemem jest jednak brak obsługi wielu ważnych kryptowalut: XRP, SOL, ADA czy XMR.
Trezor Safe 3: bezpieczeństwo i prostota
💰 Kup na oficjalnej stronie producenta za 339 PLN
Ten model oferuje nowoczesne rozwiązania, zachowując jednocześnie prostotę obsługi.
Sercem Safe 3 jest chip Secure Element OPTIGA Trust M (V3) z certyfikatem EAL6+. Jest to znaczący krok naprzód w porównaniu z Model One. Chroni on PIN i klucz prywatny, nie przechowując jednak frazy seed, co zwiększa bezpieczeństwo. Kod źródłowy jest otwarty i dostępny na GitHubie – z wyjątkiem systemu Secure Element.
Ekran Safe 3 to OLED, bardzo podobny do opisanego w Model One. Interakcja przez cały czas odbywa się dzięki przyciskom, ale przeprojektowano je tak, aby umożliwiać obsługę jedną ręką. Łączność opiera się na USB-C. Podobnie jak w innych modelach Trezora, nie ma tu Bluetooth, Wi-Fi ani NFC. Podwyższa to bezpieczeństwo, ale kosztem wygody.
Trezor Safe 3 wspiera ponad 8000 monet i tokenów, w tym Cardano, Ripple, Solana i Monero, niedostępne na Model One. Nadal znajdziemy jednak trochę wyjątków.
Rozmiarowo Safe 3 jest zbliżone do Model One. Obudowa wykonana jest z pleksiglasu oraz aluminium.
💬 Opinie o Trezor Safe 3
Trezor Safe 3 jest uważany przez użytkowników za solidnego średniaka, oferując dobry stosunek jakości do ceny. Społeczność docenia zwiększoną odporność na uszkodzenia oraz wsparcie większej ilości kryptowalut. Chwalona jest łatwość integracji z Trezor Suite.
Krytyka Safe 3 jest stosunkowo łagodna. Niektórzy woleliby obsługę dzięki ekranu dotykowego. Inni zwracają uwagę na problemy z aktualizacjami oprogramowania. Narzekań jest jednak zdumiewająco mało.
Trezor Safe 5: premium z ekranem dotykowym
💰 Kup na oficjalnej stronie producenta za 719 PLN
Trezor Safe 5 to w tej chwili flagowy model Trezora. Łączy on zaawansowane zabezpieczenia z nowoczesnym designem i wygodą. Jest następcą opisanego dalej Modelu T.
Safe 5 korzysta z identycznego chipa z certyfikatem EAL6+ jak Safe 3. Dodatkowo wprowadzono slot microSD, pozwalający zapisać na chronionej karcie zaszyfrowaną kopię frazy seed. Funkcja ta ogranicza potrzebę jej manualnego zapisywania, choć dla bezpieczeństwa zdecydowanie warto to zrobić.
Procesor zoptymalizowany jest pod kątem szybkiej obsługi ekranu. Ten zaś znacznie ulepszono: jest kolorowy i dotykowy, jego przekątna to 1.54 cala a rozdzielczość 240×240 pikseli. Zapewnia też dużo miejsca na szczegóły transakcji, co ułatwia ich weryfikację. Funkcja Trezor Touch oferuje potwierdzenia działań wibracją, zwiększając komfort użytkowania.
Łączność opiera się na USB-C tak jak w modelu Safe 3, identyczna jest też liczba obsługiwanych tokenów (ponad 8000).
W porównaniu do młodszego brata, Safe 5 jest znacznie wygodniejszy w użytkowaniu. Trzeba jednak pamiętać, iż ekran dotykowy jest niewielki i wymaga precyzyjnych gestów.
💬 Opinie o Trezor Safe 5
Ten model potrafi budzić emocje. Użytkownikom podoba się kolorowy ekran dotykowy, tak samo jak potwierdzenie wykonania polecenia wibracjami. Dane transakcji są wreszcie wyraźnie widoczne, a ekran chroniony jest Gorilla Glass.
Powodem krytyki jest za to cena Safe 5. Wielu użytkowników uważa, iż różnice techniczne między nim a Safe 3, nie uzasadniają dwa razy wyższej kwoty, żądanej przez producenta. Niektórych boli brak Bluetooth, choć nie wynika to z oszczędności, ale polityki firmy.
Wystarczy jednak porównać modele Ledger i Trezor, by zobaczyć kto nakłada wyższe marże.
Wersja specjalna: Trezor Safe 5 BTC-only
To urządzenie jest przeznaczone wyłącznie do obsługi Bitcoina. Jego firmware pozbawiono funkcji związanych z innymi kryptowalutami, zamykając potencjalne wektory ataku. Zachowuje najważniejsze cechy Safe 5, w tym ekran dotykowy, chip Secure Element, wibracyjne potwierdzenia i wsparcie dla Shamir Backup. Wyróżnia się pomarańczowym kolorem obudowy i jest idealny dla maksymalistów Bitcoina. Cena pozostaje taka sama, jak modelu multicoin.
Jeśli interesuje Cię jak wersja dla BTC wypada na tle konkurencji, przeczytaj nasz artykuł o najlepszych portfelach Bitcoina.
Trezor Model T: praca na pół etatu
💰 Kup na oficjalnej stronie producenta za 499 PLN
Trezor Model T, wprowadzony w 2018 roku, był przez kilka lat flagowym modelem firmy. Choć przez cały czas produkowany i sprzedawany, ustąpił miejsca Safe 5 i nie jest aktywnie promowany. Nadal ma jednak wielu zwolenników.
Model T wyposażony jest w kolorowy ekran dotykowy o przekątnej 1,4 cala i rozdzielczości 240×240 pikseli. Wyświetla wszelkie szczegóły transakcji w sposób czytelny. W odróżnieniu od Safe 5, ekran nie jest zabezpieczony Gorilla Glass, nie oferuje też wibracyjnych potwierdzeń.
Model T nie zawiera Secure Element, napędza go procesor ARM Cortex-M4. Klucze prywatne i fraza seed są chronione przez PIN oraz opcjonalną passphrase.
Łączność Model T opiera na porcie USB-C. Zgodnie z opisem producenta portfel wspiera “tysiące” monet i tokenów, w tym także Cardano, Ripple, Solana czy Avalanche. Dotykowy ekran sprawia, iż nawigacja jest intuicyjna. W codziennym użytkowaniu Model T jest wygodniejszy niż Model One, ale zdecydowanie ustępuje portfelowi Safe 5.
Jeśli chcesz poznać mniej znane portfele sprzętowe, polecamy nasz przegląd portfeli sprzętowych innych niż Trezor oraz Ledger.
💬 Opinie o Trezor Model T
Choć dziś już mniej istotny dla firmy, Model T wciąż budzi emocje użytkowników. Nadal podoba się kolorowy, dotykowy ekran oraz bezproblemowa integracja z Trezor Suite. Doceniana jest jawność i dostępność całego kodu.
Minusem jest przede wszystkim brak Secure Element. Przeszkadza też cena, tylko trochę niższa od nowocześniejszego Safe 5. Na koniec, narzekania budzi nie najlepsza ergonomia interfejsu dotykowego.
Trezor Suite: centrum zarządzania portfelem
Trezor Suite to aplikacja portfela online, pełniąca rolę łącznika między portfelami sprzętowymi Trezor a łańcuchami bloków. Dostępna jest dla Windows, macOS i Linuxa, a także jako wersja przeglądarkowa. Ograniczona wersja Lite dostępna jest na Androida, a szczątkowa – także na iOS.
Trezor Suite jest w pewnym sensie odpowiednikiem aplikacji Ledger Live, rozwijanej przez konkurencję. Oferuje nieco mniejszą funkcjonalność, za to jej działanie jest w pełni przejrzyste dzięki kodowi opensource.
Aplikacja pokazuje salda tokenów, pozwala na wysyłanie i odbieranie transakcji oraz konfigurację portfela. Wyświetla żądane informacje na ekranie komputera czy telefona. Podpisywanie transakcji i generowanie adresów realizowane są bezpiecznie na portfelu sprzętowym.
Trezor Suite współpracuje z giełdami (np. Invity), co pozwala na zakup i sprzedaż krypto bezpośrednio w aplikacji. Obsługuje też usługi stakingu (np. Everstake).
Wspiera prywatność, dając opcję połączenia z siecią Tor i maskowanie adresu IP. Pomaga w uruchomieniu pełnego węzła Bitcoina poprzez integrację z Bitcoin Core.
Obsługa aplikacji jest intuicyjna, a wersja desktopowa działa płynnie. Wersja webowa ma ograniczone funkcje w przeglądarkach mobilnych.
Podsumowując – Trezor Suite maksymalizuje potencjał portfeli sprzętowych tej firmy. Nie musimy go jednak używać, możemy bowiem poprzez dzięki funkcji Connect podpiąć nasz zimny portfel do MetaMask czy też portfela Exodus.
Bezpieczeństwo pod lupą
Bezpieczeństwo to absolutna podstawa. Trezor dobrze to rozumie, choć różne modele realizują je w nieco inny sposób.
PIN: wszystkie modele Trezora wymagają PIN-u (4-50 cyfr), wpisywanego podczas uruchamiania urządzenia i potwierdzania transakcji. W przypadku kilkukrotnego błędnego wpisania PIN-u, urządzenie zwiększa czas oczekiwania na kolejne próby. Po 16 błędnych próbach czas oczekiwania wynosi ponad 36 godzin, a po 30 próbach – całe wieki.
Secure Element (Safe 3, Safe 5): chip z certyfikatem EAL6+ jest odporny na ataki programowe i fizyczne (np. mikroskopię laserową, analizę prądu bocznego).
Chip bez SE (Model One, Model T): brak SE oznacza mniejszą odporność na ataki fizyczne – w specjalistycznym laboratorium można wyciągnąć dane z pamięci. W praktyce takie ryzyko jest niewielkie. Otwartość kodu pozwala społeczności na weryfikację zabezpieczeń, co jest przewagą nad zamkniętymi chipami SE.
Passphrase: opcjonalne, dodatkowe hasło. W połączeniu z frazą seed tworzy unikalny portfel. Każda passphrase generuje inny portfel, choćby na tym samym urządzeniu. Chroni portfel również, kiedy ktoś zna Twój PIN lub seed i ma dostęp do urządzenia.
Shamir Backup: pozwala podzielić frazę seed na kilka części i ulokować w je rożnych miejscach. Złożenie razem kilku fragmentów pozwala na odzyskanie dostępu do portfela. Obsługują ją wszystkie portfele Trezora poza Model One.
MicroSD (Safe 5): pozwala na zapis zaszyfrowanego backupu, chronionego PIN-em. Karta jest powiązana z urządzeniem, co zapobiega jej użyciu na innym Trezorze bez znajomości PIN-u.
Ochrona fizyczna: wszystkie modele mają obudowy tamper-evident, które ujawniają próby manipulacji (np. rozcięcie).
Podsumowując, bezpieczeństwo portfeli Trezor opiera się na podejściu warstwowym. PIN, chip (SE lub bez), passphrase i backup tworzą solidny system.
Szczególnie przewidujący mogą nabyć również portfele metalowe, pozwalające na trwałe zapisanie frazy seed. Taki zapis jest odporny ma wodę, ogień i uszkodzenia fizyczne.
Zainteresowanych bezpieczeństwem zapraszamy do lektury: czy można zhakować portfel sprzętowy?
Podsumowanie: który model powinieneś wybrać?
Jak widać Trezor Model T nie jest już uwzględniany w porównaniach.Portfele sprzętowe Trezor, choćby te bez Secure Element, to solidne propozycje, zdecydowanie warte rozważenia. Ich siłą jest otwarta architektura i transparentność kodu źródłowego. Wzmacnia to zaufanie do portfeli, eliminując obawy związane z potencjalnymi backdoorami.
No dobrze, wiemy już iż urządzenia Trezor to dobry wybór. Który kupić?
- Model One to budżetowy wybór dla początkujących lub hodlerów, raczej unikających altcoinów.
- Safe 3 to przyzwoity kompromis między przystępną ceną a nowoczesnymi funkcjami, obsługujący sporo monet.
- Safe 5 to wybór dla zamożniejszych, ceniących wygodę i najwyższe bezpieczeństwo (microSD).
- Model T to powoli schodząca ze sceny konstrukcja, oferująca kolorowy dotykowy ekran i kod opensource. Dla koneserów.
Niezależnie od tego, który model wybierzesz, powinieneś być zadowolony. Owszem, czasem trzeba iść na kompromisy i wybrać albo bezpieczny chip EAL6+ albo kod w 100% opensource. Życie jest jednak sztuką wyboru, a jeżeli zdefiniujesz dodatkowo passphrase, będziesz mógł spać spokojnie.
Inwestowanie jest ryzykowne. Inwestuj odpowiedzialnie.
