Czy wyobrażasz sobie świat, w którym osoby z porażeniem mózgowym, schorzeniami neurologicznymi czy urazami rdzenia kręgowego mogą znowu chodzić? Dzięki najnowszemu projektowi naukowców z Northern Arizona University ten scenariusz staje się coraz bardziej realny.
Zespół pod kierownictwem prof. Zacha Lernera opracował OpenExo – pierwszy tak kompleksowy, otwartoźródłowy system do budowy robotycznych egzoszkieletów, dostępny dla wszystkich na świecie.
Od marzenia do kodu open-source
Do tej pory tworzenie egzoszkieletów – skomplikowanych systemów elektromechanicznych wspierających ruch człowieka – było domeną drogich, zamkniętych projektów finansowanych przez prywatne firmy lub ogromne granty. Bariera wejścia była zbyt wysoka, co skutecznie hamowało rozwój i dostępność tej technologii.
Teraz ma się to zmienić. OpenExo, opublikowany na łamach prestiżowego czasopisma Science Robotics, zawiera kompletne pliki projektowe, kod źródłowy i instrukcje krok po kroku umożliwiające budowę egzoszkieletu jedno- lub wielostawowego. Co ważne – wszystko to jest całkowicie darmowe i dostępne bez ograniczeń.

Rewolucja w rehabilitacji i robotyce
Z punktu widzenia technologicznego egzoszkielety są wyjątkowo trudne do zaprojektowania. Muszą odpowiadać indywidualnym potrzebom użytkownika, być lekkie, precyzyjne i biomechanicznie korzystne. Wymagają wiedzy z zakresu inżynierii mechanicznej, elektroniki, informatyki, a także fizjologii i rehabilitacji.
- Sprawdź także: Robot kontra człowiek na korcie. Kto wygra pojedynek w badmintonie?
OpenExo to ogromny skrót drogi dla naukowców, studentów, inżynierów i startupów – pozwala im rozpocząć pracę od gotowego i sprawdzonego modelu, a nie od przysłowiowego zera. Prof. Zach Lerner, założyciel Biomechatronics Lab na NAU, mówi wprost: „W czasach ograniczonego finansowania nauki systemy open-source, takie jak OpenExo, stają się najważniejsze dla rozwoju innowacyjnych rozwiązań w zakresie rehabilitacji i wspomagania ruchu.”

Już działa: pomoc dla dzieci i pacjentów z zaburzeniami chodu
Co ważne, to nie tylko teoria. Egzoszkielety opracowane przez zespół Lernera już pomagają dzieciom z porażeniem mózgowym w poruszaniu się i uczestnictwie w zabawie z rówieśnikami. Testowano je również u pacjentów po udarach i z zaburzeniami chodu – z bardzo obiecującymi efektami.
Technologia ta zaowocowała licznymi patentami, grantami na miliony dolarów, a choćby komercjalizacją w postaci urządzenia wspomagającego pracę kostki. Teraz – dzięki OpenExo – te same osiągnięcia mogą służyć każdemu zespołowi badawczemu czy organizacji rehabilitacyjnej na świecie.
Przyszłość dostępu: technologia w służbie człowiekowi
Inicjatywa ta pokazuje, iż technologia może być inkluzywna, demokratyczna i naprawdę zmieniać świat na lepsze. W przeciwieństwie do wielu zamkniętych rozwiązań korporacyjnych, OpenExo daje każdemu możliwość tworzenia i modyfikacji zaawansowanego egzoszkieletu.
Jak mowią naukowcy: „Egzoszkielety to technologia, która transformuje możliwości. Nic nie daje takiej satysfakcji, jak świadomość, iż praca naukowa może od razu poprawić jakość życia drugiego człowieka”.
Projekt może stać się kamieniem milowym nie tylko w rehabilitacji, ale także w badaniach nad technologiami wspomagającymi – od urządzeń dla osób z niepełnosprawnościami po zastosowania przemysłowe i wojskowe.